
Van Dam werd geïnspireerd door een aantal foto’s van de Internationale Koloniale en Uitvoertentoonstelling die in 1883 plaatsvond op het Museumplein in Amsterdam. Daar waren ook groepjes mensen uit de koloniën te zien. Uit Suriname kwamen zevenentwintig mensen naar Nederland, waaronder de zestigjarige Syntax Bosselman en de twaalfjarige Kodjo. Van Dam was nieuwsgierig naar hun verhaal en ook naar het slavernijverleden van Nederland en besloot nader onderzoek te doen. Het bleek geen eenvoudig onderwerp en daarom koos Van Dam voor drie verschillende invalshoeken: het verhaal van Syntax en zijn landgenoten, geschiedenisverhalen uit verschillende perioden en een verslag over de totstandkoming van het boek. Je kunt het boek per onderwerp lezen, maar je kunt de verschillende verhalen ook heel goed achter elkaar lezen.

Het is ook niet bekend in hoeverre Syntax op de tentoonstelling zelf met mensen uit andere landen sprak, maar Van Dam laat Syntax en Kodjo graag in gesprek gaan en vragen stellen als opstapje naar nieuwe verhalen, bijvoorbeeld over het neerslaan van de opstanden in Atjeh of de belevenissen van prins Maurits in Brazilië.
Het is duidelijk dat Van Dam in de verhalen rond Syntax en zijn gezelschap niet voldoende informatie over de banden tussen Nederland en de slavernij kwijt kon. Hij vult dit gat met losse historische verhalen die de lezer onder andere meenemen in de denkwereld van Jan Pieterszoon Coen en Michiel de Ruyter of hij geeft een inkijkje in het leven van witte slaven, mensen die in opstand kwamen en Indiase contractarbeiders.
In de persoonlijke commentaren volgt de lezer Van Dams zoektocht naar antwoorden op vragen als: kan ik woorden als ‘kaffers’ of ‘boschnegers’ gebruiken in mijn teksten, moet ik spreken over ‘slaven’ of over ‘tot slaaf gemaakten’, wat was het aandeel van Nederland in de slavenhandel, hoe keken de mensen in Nederland aan tegen de volken uit de koloniën en waren er ook blanke slaven.

Tot slot nog enkele woorden over de illustraties van Alex de Wolf. Dit keer geen grote kleurrijke platen, maar werk in zwart-wit. De historische verhalen worden ingeleid met een titelpagina met daarop een tekening van De Wolf. Het zijn mooie illustraties. De zeetaferelen zitten vol beweging en de historische personages lijken op hun portretten maar nu met passende gezichtsuitdrukking. De omgeving wordt krachtig neergezet, zowel de kamer waar de rijke heren de WIC oprichten als de Ghanese omgeving van de prinsen Kwasi en Kwame. De Wolf kiest hier en daar voor een verrassend perspectief, bijvoorbeeld door de personages van achteren weer te geven. Naast de illustraties zijn er in het boek veel foto’s opgenomen en ook enkele landkaarten.
De reis van Syntax Bosselman is een rijk informatief boek over een belangrijk onderwerp. De verhalende vorm brengt de geschiedenis dichtbij. Omdat Van Dam ook uitgebreid de totstandkoming van het boek beschrijft worden feit en fictie goed gescheiden en ook diverse dilemma’s toegelicht. Het boek is verzorgd uitgegeven, met een duidelijke indeling, een tijdslijn, veel foto’s en prachtige illustraties van Alex De Wolf.

De reis van Syntax Bosselman
Arend van Dam met illustraties van Alex de Wolf
Van Holkema & Warendorf, 2018 € 15,99
Andere boeken van Arend van Dam op kinderboekenpraatjes:
Stad en land...
Voorbij de horizon...
Een hele kunst...

Arend van Dam met illustraties van Alex de Wolf
Van Holkema & Warendorf, 2018 € 15,99
Andere boeken van Arend van Dam op kinderboekenpraatjes:
Stad en land...
Voorbij de horizon...
Een hele kunst...
