
In de inleiding wordt de rode draad van de jeugdliteratuurgeschiedenis geschetst. Die geschiedenis is sterk verbonden met de heersende visie op ´het kind´ in de diverse tijdsperioden, pas veel later kreeg men oog voor de literaire kwaliteiten van het kinderboek.
Na de inleiding komt een breed spectrum aan genres binnen de jeugdliteratuur aan de orde: filosofische en religieuze kinderliteratuur, sprookjes, mythen en andere volksverhalen, fantasieverhalen, jeugdtijdschriften, informatieve jeugdliteratuur, kinderpoëzie, meisjes- en jongensboeken, historische jeugdboeken, gezinsboeken en schoolverhalen, prentenboeken, geïllustreerde jeugdboeken en adolescentenliteratuur. Het zijn uitgebreide besprekingen die chronologisch geordend zijn. De rode draad uit de inleiding is in ieder hoofdstuk de ruggengraat van het betoog. Sommige hoofdstukken zijn zeer gedetailleerd, zoals het hoofdstuk over de jeugdtijdschriften, andere lukt het beter om met enkele goedgekozen voorbeelden een overzichtelijk en helder beeld te schetsen van de geschiedenis een bepaald genre. Er zijn auteurs die uitgebreid de inhoud van enkele boeken bespreken, andere houden het bij een korte samenvatting.
In alle hoofdstukken wordt apart aandacht besteed aan de ontwikkelingen in Nederland en in Vlaanderen. Het is verrassend om te lezen dat er grote verschillen zijn, met name in de populariteit van boeken. Ook wordt er, als dat relevant is, aandacht besteed aan de Friese kinder-en jeugdliteratuur.
Nieuw in dit overzichtswerk is de uitgebreide aandacht voor jeugdtheater, beeldverhalen, film, radio, televisie, games en apps waaraan aparte hoofdstukken gewijd zijn. De hoofdstukken over het jeugdtheater en de beeldverhalen, hoe interessant ook, gaan echter summier in op het fenomeen kinder-en jeugdboeken. De waarde van het jeugdtheater voor de jeugdliteratuur blijft onderbelicht. Hetzelfde geldt voor het hoofdstuk over beeldverhalen. Ook dit is een mooi overzicht van de stripcultuur van de Lage Landen maar de waarde voor de kinder-en jeugdliteratuur blijft onduidelijk; ook wordt er weinig gezegd over de literaire en kunstzinnige kwaliteit van het besproken werk. In de hoofdstukken over film, radio, televisie en games wordt veel duidelijker hoe jeugdliteratuur en deze media elkaar beïnvloeden. Dat roept interessante vragen op, bijvoorbeeld naar de invloed van commercie.
Apps van kinderboeken vervagen de grens tussen film, games en boek. Dit spannende terrein van ´het toegepaste kinderboek´ zal waarschijnlijk in een volgend overzichtswerk een belangrijk hoofdstuk vormen.
Een land van waan en wijs wordt afgesloten met een verantwoording voor de gemaakte keuzes. Dit is het saaiste onderdeel van het boek met ingewikkelde zinsconstructies en veelvuldig gebruik van vaktermen.Tot slot is er een uitgebreid literatuuroverzicht, een nadere kennismaking met de auteurs en een register van persoonsnamen.
Het lijvige boek is sober uitgegeven. Er zijn slechts enkele zwart/wit illustraties van boekomslagen in de tekst verwerkt en ook de kaft oogt qua kleurstelling somber. Het doet verlangen naar een populair wetenschappelijke uitgave, eentje die de lezer letterlijke langs de kleurrijke wereld van het kinderboek voert.
Een land van waan en wijs
Geschiedenis van de Nederlandse jeugdliteratuur
Een land van waan en wijs
Geschiedenis van de Nederlandse jeugdliteratuur
Rita Ghesquière, Vanessa Joosen, Helma van Lierop- Debrauwer (red.)
Atlas Contact, 2014 €34,99
Meer over de geschiedenis van kinder-en jeugdboeken op kindbroekenpraatjes: