lijst Kerntitels Kinderboekenweek 2013
Aan de bal - Lieneke Dijkzeul

Dijkzeul heeft een rijk boek geschreven dat over meer gaat dan voetval. De lezer krijgt een goed beeld van het dagelijks leven van de Afrikaanse jongens. Aanvankelijk beschrijft ze het wel en wee in het kleine dorp, dan de verleidingen van de stad en tenslotte beschrijft ze hoe Rahmane en zijn Afrikaanse vrienden tegen het leven in Nederland aankijken.
Een belangrijk thema in het boek is vriendschap. Altijd zijn Rahmane en Tigani beste vrienden geweest en ook op het voetbalveld voelen ze elkaar haarscherp aan. De levenslustige losbol Tigani laat zich echter verleiden snel geld te verdienen in de stad en denkt niet na over de gevolgen. Rahmane, die de vader van Tigani belooft heeft op zijn vriend te letten, probeert hem voor onheil te behoeden.
Rahmane is serieuze jongen. Dijkzeul omschrijft hem in een interview als´veel beschaafder en welopgevoeder dan wij´. Het is vermakelijk te lezen hoe Rahmane tegen Nederland en zijn overvloed aankijkt:´Op de tafel stond een grote schaal met fruit. Dus waarom moest ze dan nu nog meer kopen? (...) Misschien aten Nederlandse mensen erg veel. Of misschien kon je niet altijd alles kopen. Er was immers maar de helft van het jaar groente en fruit?´ Rahmane is ook eenzaam, hij kan zijn nieuwe ervaringen met niemand delen. Noodgedwongen past hij zich aan: in de stad, in Nederland en uiteindelijk ook in zijn geboortedorp.
Het verhaal, waarin spannende voetbalwedstrijden niet ontbreken, boeit vanaf het begin. Aan de balis echt een boek om in één adem uit te lezen. Heerlijk dat het thema van de Kinderboekenweek dit prachtige boek weer onder de aandacht brengt.
Aan de bal
Lieneke Dijkzeul
Lemniscaat, 2004 € 17,95
Paarden, zwaarden en rare baarden - Fik Meijer & Jan Paul Schutten

Paarden, zwaarden en rare baarden is een toegankelijk en grappig geschiedenisboek, een´raar boek´ omdat het eigenlijk een Romeins sporttijdschrift is. Drie belangrijke sportfestivals uit de Romeinse tijd staan centraal: wagenrennen, gladiatorengevechten en de Olympische Spelen. Hedendaagse journalistieke vormen worden ingezet om de lezer te informeren. De toon is licht en vaak grappig, de inhoud is op feiten gebaseerd.
Wat kan de lezer verwachten? Onder andere een uitgebreid verslag van een bezoeker aan de oude Olympische Spelen die klaagt over de kosten en de stank en meeslepend verteld over de wedstrijden en de feesten. Er is een artikel dat ingaat op de diskwalificatie van een atleet en een interview met de grote beeldhouwer Pheidias die het beeld van Zeus in Olympia maakte:´Zeus gaf een teken dat hij het mooi vond. Vlak voor het beeld was een enorme blikseminslag. Dat was voor mij het bewijs dat hij tevreden was.´
Advertenties ontbreken niet:´Wat geef je een zoon die alles al heeft? Gladiatoren actiehelden (...) Daarmee kan hij zelf alle gevechten uit het Colosseum naspelen.` Columnist Juvenalis gaat in op het fenomeen ´vrouwen in de sport´:´Laten we wel wezen, het ziet er toch niet uit?´. Verder is er aandacht voor de geschiedenis van de gladiatorenspelen en kunnen we een interview lezen met´de man achter de schermen´ vleeshouwer Scipio Valerius die de duizenden kilo´s vlees van de wilde dieren die in de arena worden omgebracht verwerkt.
Paarden, zwaarden en rare baarden is een leuke geschiedenisles over de grote sporten uit de Romeinse tijd waar zelfs de baardmode bepaald werd door het favoriete team.
Paarden, zwaarden en rare baarden
Fik Meijer & Jan Paul Schutten (tekst) en Eric Heuvel (ill)
Querido, 2013 € 12,50
Meer boeken van Jan Paul Schutten op kinderboekenpraatjes:
De boze heks moet winnen - Hanna Kraan

Het titelverhaal verwijst naar een zelfverzonnen spel waarbij de dieren uit het bos met een steentje een dennenappel moeten raken. Het is vermakelijk en herkenbaar wat er dan gebeurt: ´nou ik, zei de merel´, ´Raak!´ riep de haas´, ´Dat is niet eerlijk´, zei de egel. Egel kan het niet verkroppen dat hij verliest en loopt boos weg. Als hij terugkomt laat hij een sterk staaltje werpkunst zien, maar of hij dan ook gewonnen heeft?
De charme van de boze heksverhalen ligt in de verschillende karakters die Kraan duidelijk neerzet zonder in cliché´s te vervallen. Ieder wordt met zijn eigenaardigheden geaccepteerd, ook de boze heks. Zij kan heel vervelend zijn en tovert in dit boek onder andere bomen weg en strooit kleefknikkers in het rond. Maar ze kan ook lekkere anijsmelk en taarten toveren. Ze hoort erbij en de dieren nemen het dan ook voor haar op als haar zuster het plan opvat de nieuwe heks in het bos te worden.
Kraan schrijft in korte zinnen die zich makkelijk laten lezen. Ook voorlezen is een feest, niet in de laatste plaatst omdat de verhalen vol humor zitten. Kraan is een meester in het kleine subtiele grapje waarin de herkenbare minder fraaie karaktertrekken van de hoofdpersonen vaak een rol spelen.
Annemarie van Haeringen heeft ook dit boze heksboek geïllustreerd met haar typerende beweeglijke zwart/wit tekeningen.
De boze heks moet winnen
Hanna Kraan (tekst) en Annemarie van Haeringen (ill)
Lemniscaat, 1999 € 13,95
Andere boeken van Hanna Kraan op kinderboekenpraatjes:
Ik ben Krik, Krik ben ik
Ridders, op uw plaatsen...Start! - Marjet Huiberts

In het eerste verhaal neemt de kleine Ridder Florian het op tegen Ridder Jan van Ballegooijen in het steekspel. Het lijkt of hij geen schijn van kans heeft, maar samen met zijn kleine babypony Sjonnie weet Ridder Florian Jan op de grond te krijgen. In het tweede verhaal gaat Ridder Florian op jacht met hertog Han van Spangen. Maar Florian is niet zo´n killer en hij schiet liever niet. In het laatste verhaal staan de drie ridders klaar voor de start om met hun paarden om de gouden riddercup te strijden.
De drie verhalen op rijm zijn een genot om voor te lezen. Ritme en rijm lopen lekker en Marjet Huiberts weet daarin de spanning van de strijd goed weer te geven: ´´t Paard van Jan duikt naar beneden./´t Paard van Han is uitgegleden,/want hij rende achteruit,/en nu ligt-ie op z´n snuit./ Sjonnie huppelt als een hondje/in een mum van tijd het rondje./ ´Naar de streep!´roept Florian./´Sjon, ik weet dat je het kan!´ ´
Philip Hopman brengt alle riddercapriolen in beeld. In een pastelkleurig palet volgt de lezer de ridders in de strijd. In het eerste avontuur tegen een kale achtergrond, in de andere avonturen is er veel te zien rond de hoofdpersonen.
Ridders, op uw plaatsen...start!
Marjet Huiberts & Philip Hopman
Gottmer, 2013 €5,00
Andere boeken van Marjet Huiberts op kinderboekenpraatjes :
Ridder Florian maakt vrienden
Aadje Piraatje
Gevecht om de cup - Gerard van Gemert

Voetballen is het belangrijkste in Stijns leven, maar hij maakt toch tijd vrij om zijn doodzieke buurjongen geregeld op te zoeken en hem bij te praten over het wel en wee op de club. Het ontgaat hem niet dat zijn vriend een heel leuk zusje heeft; als hij Femke ziet krijgt hij vlinders in zijn buik.
Gevecht om de cup is een voetbalboek zoals veel kinderen het graag zien. Het staat bol van spannende wedstrijdverslagen en daarnaast is er volop aandacht voor vriendschappen, pesterijen en een vleugje liefde. Van Gemert roept de sfeer van een ouderwets jongensboek op. De beschrijvingen zijn uitgebreid: de lezer weet precies wat Stijn in zijn voetbaltas stopt en een wedstrijdverslag neemt vele pagina´s in beslag. Ook gevoelens worden duidelijk beschreven en er is altijd hoop:´´Je moet altijd blijven hopen, Stijn. En Mike is een positieve jongen die zal blijven vechten.´Stijn knikte weer en bedacht hoe mooi het zou zijn als Mike weer helemaal beter zou worden.´
Aan het einde van het verhaal laten we Stijn en zijn team natuurlijk in jubelstemming achter. Maar er ligt nog veel in verschiet: Stijn mag met zijn team een wedstrijd in Londen bezoeken, hij mag misschien naar de jeugdopleiding, Femke heeft ook vlinders in haar buik en hoe zal het verder gaan met zijn zieke buurjongen?
Gevecht om de cup
Eerste deel in de serie De voetbalgoden
Gerard van Gemert (tekst) en Mark Janssen (ill)
Clavis, 2007 € 7,50
Igor Stippelkampioen - Guido van Genechten

Van Genechten leeft zich uit in het afbeelden van sportende lieveheersbeestjes. We zien ze onder andere touwtje springen, zwemmen, in de ringen, gewichtheffen en roeien. Alle lieveheersbeestjes lijken hetzelfde, behalve Igor die wat kleiner is. Van Genechten werkt alleen met de kleur rood. De achtergrond is wit, soms ingevuld met enkele details in grijstinten. Het geeft een vrolijk beeld, al die sportende rode beestje.
Het boek wordt door de uitgever aanbevolen vanaf drie jaar. Dat lijkt qua tekst wel wat hoog gegrepen met woorden als ´push-ups en situps´, ´stembanden´, ´comité´, ´record´, en ´dubbele schroeven´. De voorlezer kan deze woorden omzeilen door samen met de kinderen de illustraties te bekijken en te bespreken; er is genoeg te zien voor een leuk gesprek.
Het boek is op stevig papier uitgegeven en bestand tegen kleine handjes die vaak naar Igor en de andere lieveheersbeestjes willen kijken.
Igor Stippelkampioen
Guido van Genechten
Clavis, 2013 €12,95
Spekkie en Sproet Paniek op het ijs - Vivian den Hollander

Spekkie, die eigenlijk Marloes heet, dankt haar bijnaam aan haar voorliefde voor zoete spekkies. Sproet is haar allerbeste vriend. In dit winterse verhaal gaat Sproets vader een schaatstocht maken en de kinderen mogen mee naar Wopperveen. Ze verblijven in een gezellig hotel. Sproet krijgt al snel door dat er iets niet klopt als er steeds dingen misgaan in het hotel: er zijn geen eieren, al het wc-papier verdwijnt en de chocolademelk is niet te drinken. De gasten worden boos en lopen weg; de hoogste tijd dat Spekkie en Sproet in actie komen.
De Spekkie en Sproetboeken van Vivian den Hollander staan garant voor een leuk verhaal. De boeken zijn dan ook al meerdere keren getipt door de Kinderjury. Ze hebben een overzichtelijke lay-out met veel wit en veel tekeningen en zijn daardoor aantrekkelijk voor de beginnende lezer. Paniek op het ijs heeft avi-niveau E5-M6. Het spannende avontuur leent zich ook om voor te lezen.
Den Hollander wisselt de winterse pret (een schaatstocht, een priksleewedstrijd) goed af met het detective-element in het verhaal. Zoals het hoort neemt het verhaal een aantal onverwachte wendingen en is er speurderswerk nodig voor de dader ontmaskerd wordt.
Juliette de Wit maakte de vele zwart/wit illustraties die de tekst goed ondersteunen en bijdragen aan de winterse sfeer van het boek.
Spekkie en Sproet Paniek op het ijs
Vivian de Hollander (tekst ) en Juliette de Wit (ill)
Ploegsma, 2013 € 12,95
Vasco het voetbalvarkentje - Edward van de Vendel

Vasco het voetbalvarkentje is een warm verhaal over een jongen die vol is van zijn twee grote liefdes: het voetbalspel en zijn varkentje. Logisch dat hij beide wil combineren, wat aanvankelijk maar moeizaam lukt. Edward van de Vendel beschrijft in het verhaal vooral de gevoelens en gedachten van Vasco. Het verhaal heeft een heerlijk wensvervullend einde als Vasco een uitstekende keeper blijkt te zijn.
Het eenvoudige verhaal is op bijzonder wijze geïllustreerd door Alain Verster die eerder Van de Vendels boek De duif die niet kon duiken illustreerde. De kleurige illustraties waarin rood- en bruintinten overheersen, zijn collages waar veel op te zien is. Rond de duidelijk herkenbare hoofdpersonen, Matteo en Vasco, staat van alles afgebeeld. Dit kan heel verrassend zijn: een kauwgomballenmachine als Matteo jarig is, boerderijdieren in voetbaloutfits als Matteo op zoek is naar tegenstanders op de boerderij en slingers en fans als Matteo blij is. Op de laatste pagina zijn krantenkoppen te zien met Vasco in de hoofdrol.
Vasco het voetbalvarkentje is een van de kerntitels voor de Kinderboekenweek 2013.
Vasco het voetbalvarkentje
Edward van de Vendel (tekst) en Alain Verster (ill)
De Eenhoorn, 2013 € 12,95
Foeksia klaar voor de start! - Paul van Loon

Foeksia klaar voor de start! is een avi E4 leesboek, maar Paul van Loon schrijft zo levendig en soepel dat het boek zich ook uitstekend laat voorlezen. De moraal van het verhaal is duidelijk en wordt zelfs extra onder de aandacht gebracht door het met roze letters uit de tekst te laten springen:´Winnen of verliezen doe je nooit alleen. Samen dingen doen, dat is de allermooiste prijs.´ Gelukkig relativeert Foeksia dit met een grapje zodat het niet al te hoogdravend wordt.
De charme van het boek is niet alleen het grappige leuke verhaal, maar ook de illustraties van Saskia Halfmouw. Ga er maar aanstaan om alle heksendeelnemers in de hitte van de strijd geloofwaardig te tekenen. Halfmouw is daar goed in geslaagd. Ze brengt de heksensporten mooi in beeld en vooral de verschillende gezichtsuitdrukkingen zijn goed af te lezen. Haar gekleurde illustraties krijgen volop de ruimte en zo is Foeksia klaar voor de start! ook voor het oog een aantrekkelijk boek.
Als bonus is een cd van Kinderen voor Kinderen toegevoegd met het lied van de Kinderweek waarvoor Paul van Loon de tekst schreef en Tjeerd Oosterhuis de muziek.
Foeksia klaar voor de start!
Paul van Loon (tekst) en Saskia Halfmouw (ill)
Leopold, 2013 € 9,95
In het diepe - Hans Kuyper

Het zwemmen wil niet erg lukken: wat bedoelt Badjuf toch met ´spreid, sluit, spreid sluit´? Na de les daagt Marijn Hans uit in het diepe te springen vanaf de duikplank. Ze zal het zelf wel even voordoen. Het wordt een gevaarlijke duik die maar net goed afloopt.
In het laatste hoofdstuk is er een maand verstreken en Hans kan inmiddels goed zwemmen. Dat laat hij Marijn graag zien want hij wil best stoer zijn.
Het verhaal van Hans heeft weinig met de dagelijkse realiteit van de zwemles te maken. Wie krijgt er nog privéles in een natuurbad en wordt dan met een plankje het water ingestuurd zonder nadere uitleg van de beenslag. Ook het thema ´verkering´ voegt weinig toe voor de gemiddelde zevenjarige. Leuker is de uitwerking van het thema ´stoer doen´. Marijn daagt Hans verschillende keren uit en hij gaat er gretig op in. Eén keer wint hij een wedstrijd door vals te spelen, één keer belandt hij min of meer per ongeluk in het diepe en de laatste keer overwint hij. Marijn wil hem dan zoenen, maar daar begint Hans niet aan:´Hij is al zo dapper geweest! Hij leerde zwemmen. Hij viel van de duikplank. En nu sprong hij van de brug. Zo is het wel genoeg´.
Het boek is toegankelijk geïllustreerd door Alice Hoogstad. Zij laat de indrukwekkende Badjuf zien en ook de diepte van het zwembad en de hoogte van de duikplank weet zij overtuigend neer te zetten.
In het diepe
Hans Kuyper (tekst) en Alice Hoogstad (ill)
Leopold, 2013 € 6,95
1-10 of 18