Carson Ellis, in 2017 bekroond met een Zilveren Palet voor het Kek iz tak?, illustreert in dit prentenboek het gedicht De kortste dag van Susan Cooper. Traditiegetrouw is deze tekst de opening van een reeks Britse theatervoorstelling in de kerstperiode. De originele Engelse tekst staat achter in het boek en is vertaald door Imme Dros. Het gedicht beschrijft hoe mensen al eeuwen lang feest vieren als de zon zich weer laat zien na een donkere periode en het 'slapende land' weer tot leven komt. Het begint zo:

‘De kortste dag kwam, en het jaar ging om.
En overal, eeuw na eeuw, in een wereld wit van sneeuw,
begonnen mensen te zingen, om het donker te verdringen.
Buiten maakten ze lichtjes in de bomen,
in de huizen zou dennengroen komen.’ 

Er zijn kerstboeken waar niet het kerstverhaal, maar de kerstgedachte centraal staat. Een voorbeeld daarvan is De zeven kersttruitjes van de Britse prentenboekmaker Jan Fearnley. 

Een andere manier om het kerstverhaal te beleven biedt het boek Stille nacht van Marijke ten Cate. Zij koos twaalf veelal traditionele kerstliedjes en tekende daaromheen kinderen die het kerstspel spelen. Het begint met O, dennenboom waar we zien dat de verkleedkleren worden aangetrokken. Bij Maria die zoude naar Bethlehem gaan zien we een nachtelijk landschap waarin Maria, Jozef en de ezel op weg zijn naar een stad die in zicht is. Die stad lijkt overigens meer op een westerse middeleeuwse stad dan op een stad in het Midden Oosten. Zo wordt het kerstspel beleefd tot de komst van de drie koningen. Het spel eindigt met een samenzang van alle spelers rond de kribbe die Komt allen tezamen zingen.

Stille nacht is een sfeervol prentenboek waarin veel te zien is. Dit boek biedt een leuke manier om samen kerstliedjes te zingen en dit te koppelen aan het traditionele kerstverhaal.

Stille nacht Het kerstspel in 12 liedjes
Marijke ten Cate

Lemniscaat, 2019

Wil je aan kleuters het kerstverhaal vertellen dan is Het kerstverhaal van Marianne Busser en Ron Schröder een goede keus. De eerste druk van dit boekje verscheen in 1997 en het is nu weer opnieuw uitgegeven. 
De auteurs vertellen het verhaal vanuit het perspectief van Jozef en Maria. Het is een warm verhaal. Er wordt beschreven hoe zwaar de reis naar Bethlehem is maar de liefde tussen Maria en Jozef voert de boventoon. Jozef zorgt voor zijn vrouw en stelt haar (en daarmee de lezer) gerust. 

Voor de allerkleinsten is Kerstmis met Rupsje Nooitgenoeg een aanrader. Het stevige kartonnen flapjesboek laat typische kersttaferelen zien in de typerende stijl van Eric Carle. We zien een huis in de sneeuw, een woonkamer in kerstsfeer, een kerstpudding, een peperkoekhuisje en op de laatste pagina een grote kerstboom waar de kerstman achter een grote flap verstopt zit. 

De twee prentenboeken over Tomte Tummetot gaan al heel wat jaren mee. Astrid Lindgren schreef het eerste boek, Tomte Tummetot, in 1960. Ze baseerde de verhalen op een gedicht van Karl-Erik Forsslund. De Zweedse illustrator Harald Wiberg (1908-1989) maakte innemende illustraties bij het verhaal. Het tweede prentenboek over de kabouter (tomte is het Zweedse woord voor kabouter) is opmerkelijk genoeg nooit in Zweden uitgegeven. Maar buiten Lindgrens geboorteland is Tomte en de vos, eveneens geïllustreerd door Harald Wiberg, een populair boek dat vaak is herdrukt. Pas vorig jaar verscheen Tomte en de vos in Zweden, nu met illustraties van Eva Eriksson. Uitgeverij Christofoor besloot ook dit boek uit te geven, naast de originele uitgave. Er zijn dus twee versies van het prentenboek Tomte en de vos te koop, de lezer kan kiezen. In deze recensie wordt de uitgave uit 2017 besproken. 

Tomte en de vos is een sfeervol verhaal dat zich rond Kerstmis afspeelt. De hongerige vos Mickel trippelt naar een boerderij. Hij sluipt daar rond op zoek naar eten. Zijn oog valt op de kippen. Maar dan grijpt huiskabouter Tomte in: ‘De oude kabouter weet hoe hongerig een vos kan zijn. Maar van de kippen op deze boerderij moet je afblijven. Heb je dat goed begrepen, Mickel?’ Tomte deelt zijn pap met de vos en hij waarschuwt hem de kippen met rust te laten. ‘We zullen wel zien’, antwoordt Mickel als hij bedankt voor eten en ‘met zijn buikje vol’ keert hij tevreden terug naar zijn hol in het woud. 

Deze recente versie van Tomte en de vos is opnieuw vertaald en het is een fijne frisse vertaling geworden die zich soepel laat voorlezen en recht doet aan Lindgrens beeldend taalgebruik. 
De inhoud van het verhaal is eenvoudig, maar toch kan de tekst voor jonge kinderen lastig zijn omdat het vertelperspectief vaak verandert. Binnen het verhaal richt de schrijfster zich een aantal keer rechtstreeks tot de vos of de lezer en dat kan verwarrend zijn. 
    Het werk van illustratrice Eva Eriksson (1949) sluit goed aan op de tekst. In haar realistische tekenstijl tekent ze prachtige dieren die ze treffende en geloofwaardige gelaatsuitdrukkingen geeft. Het kleurpalet is warm. Eriksson gebruikt, net als de schrijfster, verschillende perspectieven. 

Deze nieuwe uitgave van Tomte en de vos is een aantrekkelijk, sfeervol winters prentenboek. 

Tomte en de vos 
Astrid Lindgren(vertaald door Ceciel Verheij) met illustraties van Eva Eriksson 

Ulf Stark (1944-2017) is in Zweden een bekend en geliefd (kinder)boekenschrijver. In de jaren tachtig en negentig verschenen er bij uitgeverij Lemniscaat verschillende boeken van zijn hand, maar daarna werd het stil. In 2014 en 2016 kwamen de laatste twee prentenboeken boeken uit, waarvan het eerste deel bedroevend slecht vertaald was. Het lijkt erop dat Edward van de Vendel de lezers opnieuw wil laten kennismaken met deze grote schrijver. In het voorjaar verscheen in de serie Tijgerlezen Hoe ik een detective werd en nu is er het kerstverhaal Liefde is niet voor lafaards. Van de Vendel vertaalde beide boeken. 

In de meeste prentenboeken waarin kinderboekenhelden Kerstmis vieren is het verhaal voorspelbaar: er wordt een kerstboom gezocht, deze wordt opgetuigd en er wordt lekker eten gemaakt. Ergens in dat traject doen zich kleine problemen voor, die allemaal op eerste kerstdag zijn opgelost. Ted van Lieshout en Philip Hopman maken zich er niet zo makkelijk vanaf. 

Boer Boris ziet op de kalender dat het al snel Kerstmis wordt en hij gaat op pad met Sam en Berend om in het bos een geschikte kerstboom te zoeken. Het wordt (natuurlijk) een heel grote boom die niet door de deur past. Als iedereen op de boerderij, mensen en dieren, druk zijn met de kerstboom ontdekt een van de dieren dat er een varken is doodgegaan. De voorbereidingen voor het feest maken plaatst voor de begrafenis. Iedereen is verdrietig ‘Hoe kunnen we nu Kerstmis vieren, met zoveel verdriet’, vraagt Broer Berend zich af en hij pinkt een traantje weg. Boer Boris weet het wel hoe je Kerstmis kunt vieren ook al ben je verdrietig. Boris, Berend, Sam en de dieren betrekken hun dode vriend op hun manier bij het feest en zo lukt het om toch Kerstmis te vieren en daar plezier aan te beleven. Er wordt een vuurtje gemaakt, de boom wordt versierd en in de stal wacht een grote verrassing.