Liefde is niet voor lafaards schreef Stark in 2015, precies 70 jaar na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal speelt zich af in Zweden aan het einde van de oorlog. Freds vader bewaakt ‘ergens ver weg naar het noorden’ een grens. Fred en zijn moeder zijn alleen achtergebleven in de stad. Het is vlak voor Kerstmis en het is koud. Fred praat met zijn vader door een kier in de kledingkast, de kast waar papa’s dansschoenen staan en zijn nette pak. ‘Wil je een geheim horen?’ fluistert hij tegen de kier en Fred vertrouwt zijn vader toe dat hij verliefd is op Elsa. ‘Maar niet verder vertellen, hè? Want niemand weet er nog van.’ Papa belooft te zwijgen ‘als een Zweedse tijger’  voor hij met een laatste suisgeluid weer weggaat. Fred besluit toenadering te zoeken tot Elsa. 

    Ondertussen zijn de voorbereidingen voor het kerstfeest in volle gang. Fred helpt de kerstbomenverkoper, hij maakt cadeautjes voor Elsa en zijn moeder en met zijn beste vriend Oskar haalt hij een grap uit met een skelet. Als het Kerstmis wordt en Fred door de kier zijn vader een gelukkige kerst wenst blijft het stil. 

Liefde is niet voor lafaards is een compact sfeervol verhaal. Het heeft een happy end, zoals dat hoort bij een fijn kerstverhaal. Stark weet in weinig goedgekozen woorden veel uit te drukken, zoals het verdriet dat vader ver weg is, het heerlijke gevoel om verliefd te zijn, de onzekerheid om de geliefde te benaderen en de spanning bij een (kleine) daad van verzet. Het verhaal staat vol prachtige zinnen, bijvoorbeeld ‘hoe klunzig kun je worden van de liefde?’ of ‘Maar nu stonden papa’s dansschoenen in de kledingkast zijn voeten te missen. Net als wij. Wij misten alles van hem.'
    Voor de kinderen van nu moet de context van het verhaal misschien worden uitgelegd. Bijvoorbeeld dat Zweden in de Tweede Wereldoorlog neutraal was en dat ‘die idioot met z’n kleine zwarte snorretje’ Adolf Hitler is. 

Het stevige compacte boekje is rijk geïllustreerd met het werk van Ida Björs. Haar tekeningen nemen de lezer terug in de tijd waar jongens nog een spencer dragen en Frank Sinatra de mode inspireerde. 

Liefde is niet voor lafaards is een prachtig geschreven hartverwarmende kerstvertelling. 

Liefde is niet voor lafaards 
Ulf Stark (vertaald door Edward van de Vendel) met illustraties van Ida Björs 

Uitvinder Dr. Proktor, zijn vriendin Juliette en de buurkinderen Bulle en Lise zitten gezellig aan de rijstepap als bekend wordt dat de koning het kerstfeest heeft verkocht aan meneer Thrane, eigenaar van een warenhuis. Alleen mensen die minstens tienduizend kronen (ongeveer 1000 euro) uitgeven in Thranes warenhuis mogen kerstliedjes zingen, kersteten eten, zich als kerstman verkleden, kerstdiensten houden en ‘prettig kerstfeest’ zeggen. Een speciale kerstpolitie ziet toe op de handhaving van de regels. 
    Lise en Bulle vinden dit maar niets en willen actie ondernemen. Er moet toch wat aan te doen zijn, zeker als je beste vriend de beroemde uitvinder Dr. Proktor is die de kerstman zelfs persoonlijk kent. Maar het blijk toch een moeilijke opgave om het kerstfeest te redden: de kerstman heeft er geen zin meer in, de rendieren kunnen niet meer vliegen en zomaar zelf voor kerstman spelen is een enorme klus. 

Kan Dr. Proktor Kerstmis redden is het vijfde deel in de Dr.Proktor-serie en heeft alles wat van een Dr. Proktorboek verwacht mag worden. Het is een avontuurlijk verhaal waarin veel gebeurd. De hoofdpersonages zijn vertrouwd: de kleine moedige Bulle die nog steeds dol is op trompetspelen en cancandanseressen, de sociaal bewogen en slimme Lise, de meesteruitvinder Dr. Proktor, de gewetenloze Meneer Thrane en zijn even gewetenloze zoons, de domme en slappe koning en de altijd rijstepap kokende Juliette. 
Het humorvolle verhaal wordt vlot verteld en zit vol wonderbaarlijke gebeurtenissen. Onder het verhaal ligt een serieuze boodschap, het boek is duidelijk een aanklacht tegen een Kerstmis waarin het vooral om cadeautjes draait en niet om naastenliefde en het kleine gebaar. 

Ook in dit vijfde boek van de serie is er alle ruimte voor de grappige en kleurrijke tekeningen van Georgien Overwater. Er zijn kleine tekeningen tussen de tekst geplaatst en er zijn ook paginavullende illustraties. Alle illustratie zijn in kleur. Overwaters stijl sluit goed aan bij de tekst, met zichtbaar plezier brengt ze de vrolijke humor in beeld. 

Kan Dr. Proktor Kerstmis redden is een grappig boek met een serieuze ondertoon. Lekker om (voor) te lezen rond de feestdagen. 

Kan Dr. Proktor Kerstmis redden? 
Jo Nesbø (vertaald door Femke Muller) met illustraties van Georgien Overwater 

Lemniscaat, 2018     € 16,95 

Andere boeken van Jo Nesbø op kinderboekenpraatjes: 

Het is bijzonder dat Ted van Lieshout en Philip Hopman ervoor kiezen zoiets groots als het sterven van een geliefde te verbinden aan het kerstfeest, maar heel fijn dat ze dit doen. Juist met Kerstmis laat het gemis van geliefden zich extra voelen en dan is het fijn om met het voorlezen van dit prentenboek dit bespreekbaar te kunnen maken.

    Van Lieshout vertelt het verhaal op de inmiddels vertrouwde Boer Boris-toon met goed rijmende ritmische zinnen. Het is duidelijk dat dit verhaal sombere momenten heeft, maar het verhaal is zeker geen aaneenschakeling van verdriet. Ook als er iemand doodgaat kun je Kerstmis vieren en plezier hebben, al zal het wel anders zijn. 
    Zoals gebruikelijk in een Boer Boris-boek zijn tekst en beeld moeilijk te scheiden. De tekeningen van Philip Hopman zijn origineel, beweeglijk, grappig en het kleurgebruik is prachtig. Ze laten meer zien dan de tekst beschrijft, zowel in handelingen als in emoties. De illustraties zitten vol leuke details, zoals een bekend boek onder de bank, een muisje dat nooit ver weg is of een bijzondere kerstversiering. Hopman laat knap de emoties van de vele boerderijdieren zien, zowel het verdriet over de dood van het varken als het plezier wat het kerstfeest brengt. 

Kerstmis met Boer Boris is een fijne aanvulling in de Boer Boris-serie. Het is een mooi verhaal waarin vreugde en verdriet naast elkaar mogen bestaan. Het boek nodigt uit om over het missen van een overledene te praten, maar het verhaal geeft kinderen ook ruimte om dat niet te doen. 

Kerstmis met Boer Boris 
Ted van Lieshout (tekst) en Philip Hopman (illustraties) 

Gottmer, 2018     €12,99 

Andere Boer Boris-boeken op kinderboekenpraatjes: 
Boer Boris 
Boer Boris gaat naar zee 
Boer Boris wil geen feest 
Boer Boris en de eieren

In 1957 schreef Dr. Seuss (Theodor Seuss Geisel ) How the Grinch stole Christmas. Van het succesvolle boek werd in 1966 een tv-special gemaakt en later twee speelfilms (2000 en 2018). Het boek werd in 2012 voor het eerst in het Nederlands vertaald: Hoe de Gniep de kerst stal. 

Het verhaal neemt ons terug naar de Hunnen die we leerden kennen in het boek Horton hoort een Hun! Hunnen vieren uitgebreid Kerstmis met cadeaus, lekker eten en gezang. 
Iets buiten Hunburg woont de Gniep en hij haat feesten, vooral Kerstmis:´Hij hield niet van snoep en van koek en van gember./ Hij haatte de kerst en hij haatte december./ Hoezo? Geen idee. Zat zijn hoofd ergens scheef/ of zaten zijn schoenen te strak om zijn wreef?/ Misschien had hij krampjes, misschien had hij pijn,/ misschien was zijn hart een paar maten te klein?/ 

Een prentenboek met het kerstverhaal mag voor veel mensen niet ontbreken in de kersttijd. In deze twee prentenboeken wordt de geboorte van Jezus bekeken door de ogen van de dieren die erbij waren: de os en de ezel. 
De ezel en de os, eerder uitgegeven in 2001, is een verhaal van de Duitse kinderboekenschrijver Günter Spang (1926- 2011). Het verhaal begint in de stal waar de os en de ezel wonen. De os is een onvriendelijk dier en de ezel heeft het zwaar. Tot de nacht dat timmerman Jozef en zijn vrouw Maria de stal binnenstappen. De ezel weet niet waarom, maar hij voelt zich ineens heel blij. Als het kindje geboren wordt houdt de ezel het warm met zijn adem. De os is ook niet ongevoelig voor het wonder, hij verandert in een vriendelijk dier. Als de nacht komt dat Jozef en Maria naar Egypte moeten vluchten gaat de ezel mee. De os hoopt dat het dier snel zal terugkomen. 
Het prentenboek is sfeervol geïllustreerd door Loek Koopmans. Hij gebruikt zachte in elkaar overlopende pasteltinten en tekent in een realistische stijl waarbij hij de gezichtsuitdrukkingen van zowel de dieren als de mensen goed getroffen zijn.

Maria´s kleine ezel is een prentenboek gebaseerd op het gelijknamige boek uit 1962 van de Zweedse schrijfster Gunhild Sehlin (1911- 1996). Het vertelt het verhaal van een nukkige trotse, vuile ezel. De jonge Maria ziet echter geen vuile ezel, zij ziet een prachtig dier. Als Jozef de ezel voor haar koopt is ze erg blij en ook de ezel kan zijn geluk niet op. 
Op een winderige morgen horen Jozef en Maria dat ze naar Bethlehem moeten reizen. De ezel zal Maria dragen. Hij belooft de andere dieren dat hij goed op haar zal letten en hij krijgt daarbij hulp van een engel. Na een lange reis en een aantal opmerkelijke overnachtingen komen ze aan in Bethlehem. Daar krijgt Maria haar kindje in de stal. Maria´s kleine ezel waakt over de baby en zijn ouders:´Wat er ook zou gebeuren, hij zou hen altijd behoeden.´ 
Dit prentenboek beschrijft vooral de reis naar Bethlehem en een aantal wonderbaarlijke gebeurtenissen onderweg. De illustraties van de Franse Hélène Muller zijn, net als bij De ezel en de os, in zachte kleuren en in een realistische precieze stijl. Dieren en mensen zijn levensecht en aanprekend getekend in het oosterse landschap. 

Beide prentenboeken zijn echte voorlees-en kijkboeken. Ze hebben veel tekst en zijn daarom niet geschikt voor de hele kleintjes, maar de illustraties in beide boeken zijn voor alle leeftijden. 

Thomas en zijn opa bereiden kerstavond voor. Ze wonen in Praag en daar is het de gewoonte om op deze bijzondere avond karper te eten. Vorig jaar zocht oma de vis nog uit, maar zij is er niet meer. Thomas wil deze taak wel overnemen. Hij verzekert opa dat hij het niet naar vindt dat de vis zal spartelen in de zak en hij zal hem ook niet laten vallen. 
Thomas zoekt een mooie vis uit en noemt hem Peppo. Hij loopt voorzichtig naar opa´s huis en beschermt de vis tegen diverse belagers. Bij opa gaat de karper in de badkuip, Thomas zet er zijn bootje bij en Peppo mag de walvis zijn. 
Als het moment aanbreekt dat alle kinderen in het hele land een uurtje buiten gaan spelen sloft Thomas het binnenplaatsje op. Zal het wel een leuke Kerstmis worden? 

De inspiratie voor dit verhaal vonden Marit Törnqvist en haar moeder Rita Törnqvist-Verschuur in Praag dat ze bezochten tijdens de kerstperiode. Het is daar gebruikelijk vis te eten op kerstavond. 

Nikolas´ leven komt verschillende keren in gevaar, bijvoorbeeld tijdens de barre tocht naar het Verre Noorden of als een waarheidself niet kan wachten zijn hoofd op te blazen. De spanning wordt aanzienlijk verlicht door Haigs humor, onder andere op het moment dat Nikolas zich in een uitzichtloze situatie bevindt en zich radeloos afvraagt of er ergens op de aarde een jongen is die nog ongelukkiger is dan hij. Haig geeft antwoord: ´Ja hoor, die was er. Hij heet Gatu en woonde in India. Gatu was door de bliksem getroffen toen hij in een beekje ging plassen. Heel akelig.´ Haig houdt wel van wat poep-en- pieshumor, zo laat hij rendier Blixen hier en daar een welgemikte grote boodschap droppen. 
Maar er komen ook ernstige zaken aan de orde, want Haig weet als geen ander dat pijn bij het leven hoort. Nikolas verliest beide ouders. Toch weet hij zijn verdriet daarover een plaats te geven en de mooie herinneringen vast te houden. 
Uiteindelijk vindt Nikolas zijn bestemming in het verspreiden van zijn boodschap: ´Er is écht magie in deze wereld. En ik en de elfen en een paar mooie vliegende rendieren zullen het jou en alle kinderen van de wereld bewijzen, elke kerstochtend, wanneer je een kous vol cadeautjes vindt.´ 
Het boek is rijkelijk geïllustreerd met aantrekkelijk zwart-wit tekeningen van Chris Mould. 

Een jongen met de naam Kerstmis is een spannend, leuk, goed geschreven kerstverhaal. Wat mij betreft het leukste kerstboek van het jaar. 

Een jongen met de naam Kerstmis 
Matt Haig (tekst, vertaald door Karin Pijl) met illustraties van Chris Mould 

Lotje is bezig de kerstboom op te zetten als er aan de deur wordt geklopt. Het is de kerstheks. Ze komt vragen of Lotje op Kleintje wil passen, want de kerstheks heeft het erg druk op kerstavond. Dat wil Lotje wel. Maar de boom versieren met Kleintje in huis valt niet mee. Gelukkig komt er nog meer visite die Kleintje mooi kunnen bezighouden terwijl Lotje de boom versiert en koekjes bakt. Als de kerstheks weer aanklopt is iedereen klaar voor het feest. 

De kerstboom van Lotje is een fijn prentenboek voor de kerstperiode. Het verhaal is opgebouwd als een stapelverhaal, waarin de woorden ´klop, klop, klop´ elke keer nieuw bezoek aankondigen. De tekst leest prettig voor en heeft hier en daar prachtige heksenwoorden als ´tinkeltoverboom´ of ´bibbergierekoud´. 
Een boek van Lieve Baeten nodigt altijd uit om vaak en lang te bekijken. Haar illustraties zijn zacht van kleur en bomvol grappige details, zoals de spinnetjes die een voor een uit de pot kruipen om slingers in de kerstboom te maken, of de gezichten op de portretten aan de muur die zichtbaar met Lotje meeleven. Natuurlijk is ook Poes weer van de partij, we zien hem op elke bladzijde. Extra leuk zijn de illustraties waar nieuw bezoek zich aankondigt want dan moet de lezer de bladzijde uitklappen om te zien wie er aanklopt. 

De kerstboom van Lotje is een heerlijke wegdroomboek voor de kersttijd. 

De kerstboom van Lotje 
Lieve Baeten 

We gaan met Leo en zijn vader terug naar een Eerste Wereldoorlog en op de illustraties kunnen we zien wat dat betekent. Er loopt nog een tweede verhaallijn door het boek waarin kat Nestor de hoofdrol speelt. Nestor is stiekem meegekomen met Leo en we zien hem op bijna alle illustraties, al voegt hij aan het verhaal niet veel toe.