lijst Kerstmis
Stille nacht - Een kerstspel in 12 liedjes - Marijke ten Cate

Stille nacht is een sfeervol prentenboek waarin veel te zien is. Dit boek biedt een leuke manier om samen kerstliedjes te zingen en dit te koppelen aan het traditionele kerstverhaal.
Stille nacht Het kerstspel in 12 liedjes
Marijke ten Cate
Lemniscaat, 2019

Het kerstverhaal - Marianne Busser en Ron Schröder

De auteurs vertellen het verhaal vanuit het perspectief van Jozef en Maria. Het is een warm verhaal. Er wordt beschreven hoe zwaar de reis naar Bethlehem is maar de liefde tussen Maria en Jozef voert de boventoon. Jozef zorgt voor zijn vrouw en stelt haar (en daarmee de lezer) gerust.
De aankomende ouders weten dat ze een bijzonder kind zullen krijgen. ‘Een kind dat vrede ging brengen aan alle mensen. Dat hadden Jozef en Maria niet zelf bedacht: een engel had het Maria verteld. En hij had ook gezegd dat ze het kindje Jezus moesten noemen’.
Het verhaal stopt na het bezoek van de herders aan het pasgeboren kind. Jozef gaat dan nog even naar buiten en ziet de ster boven de stal.
‘Ineens wist Jozef het zeker: er was iets bijzonders gebeurd die nacht. Iets heel bijzonders.’
De illustraties van Alex de Wolf weerspiegelen de warme toon van het verhaal, vooral in het kleurgebruik; aardetinten in combinatie met zachtgeel en groen geven het boek een bijzondere sfeer.
Het kerstverhaal
Marianne Busser & Ron Schröder met illustraties van Alex de Wolf
Van Holkema & Warendorf, 2019

Kerstmis met Rupsje Nooitgenoeg - Eric Carle

De vlot rijmende korte teksten nodigen de lezer uit om achter de flapjes te kijken:
‘Een tafel vol lekkers voor al het bezoek. Wie knabbelt daar aan een huisje van koek?’
Achter het flapje zien we de dan de knabbelaar.
Een hond, een kat en een muisje spelen de hoofdrol en op iedere bladzijde is ook Rupsje Nooitgenoeg te zien.
Een hond, een kat en een muisje spelen de hoofdrol en op iedere bladzijde is ook Rupsje Nooitgenoeg te zien.
Kerstmis met Rupsje Nooitgenoeg
Eric Carle, vertaald door Naomi Tieman
Gottmer, 2019
Eric Carle, vertaald door Naomi Tieman
Gottmer, 2019

Tomte en de vos - Astrid Lindgren

Tomte en de vos is een sfeervol verhaal dat zich rond Kerstmis afspeelt. De hongerige vos Mickel trippelt naar een boerderij. Hij sluipt daar rond op zoek naar eten. Zijn oog valt op de kippen. Maar dan grijpt huiskabouter Tomte in: ‘De oude kabouter weet hoe hongerig een vos kan zijn. Maar van de kippen op deze boerderij moet je afblijven. Heb je dat goed begrepen, Mickel?’ Tomte deelt zijn pap met de vos en hij waarschuwt hem de kippen met rust te laten. ‘We zullen wel zien’, antwoordt Mickel als hij bedankt voor eten en ‘met zijn buikje vol’ keert hij tevreden terug naar zijn hol in het woud.

De inhoud van het verhaal is eenvoudig, maar toch kan de tekst voor jonge kinderen lastig zijn omdat het vertelperspectief vaak verandert. Binnen het verhaal richt de schrijfster zich een aantal keer rechtstreeks tot de vos of de lezer en dat kan verwarrend zijn.
Het werk van illustratrice Eva Eriksson (1949) sluit goed aan op de tekst. In haar realistische tekenstijl tekent ze prachtige dieren die ze treffende en geloofwaardige gelaatsuitdrukkingen geeft. Het kleurpalet is warm. Eriksson gebruikt, net als de schrijfster, verschillende perspectieven.
Deze nieuwe uitgave van Tomte en de vos is een aantrekkelijk, sfeervol winters prentenboek.
Tomte en de vos
Astrid Lindgren(vertaald door Ceciel Verheij) met illustraties van Eva Eriksson
Christofoor, 2017 € 14,95

Liefde is niet voor lafaards - Ulf Stark

Liefde is niet voor lafaards schreef Stark in 2015, precies 70 jaar na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal speelt zich af in Zweden aan het einde van de oorlog. Freds vader bewaakt ‘ergens ver weg naar het noorden’ een grens. Fred en zijn moeder zijn alleen achtergebleven in de stad. Het is vlak voor Kerstmis en het is koud. Fred praat met zijn vader door een kier in de kledingkast, de kast waar papa’s dansschoenen staan en zijn nette pak. ‘Wil je een geheim horen?’ fluistert hij tegen de kier en Fred vertrouwt zijn vader toe dat hij verliefd is op Elsa. ‘Maar niet verder vertellen, hè? Want niemand weet er nog van.’ Papa belooft te zwijgen ‘als een Zweedse tijger’ voor hij met een laatste suisgeluid weer weggaat. Fred besluit toenadering te zoeken tot Elsa.
Ondertussen zijn de voorbereidingen voor het kerstfeest in volle gang. Fred helpt de kerstbomenverkoper, hij maakt cadeautjes voor Elsa en zijn moeder en met zijn beste vriend Oskar haalt hij een grap uit met een skelet. Als het Kerstmis wordt en Fred door de kier zijn vader een gelukkige kerst wenst blijft het stil.
Liefde is niet voor lafaards is een compact sfeervol verhaal. Het heeft een happy end, zoals dat hoort bij een fijn kerstverhaal. Stark weet in weinig goedgekozen woorden veel uit te drukken, zoals het verdriet dat vader ver weg is, het heerlijke gevoel om verliefd te zijn, de onzekerheid om de geliefde te benaderen en de spanning bij een (kleine) daad van verzet. Het verhaal staat vol prachtige zinnen, bijvoorbeeld ‘hoe klunzig kun je worden van de liefde?’ of ‘Maar nu stonden papa’s dansschoenen in de kledingkast zijn voeten te missen. Net als wij. Wij misten alles van hem.'
Voor de kinderen van nu moet de context van het verhaal misschien worden uitgelegd. Bijvoorbeeld dat Zweden in de Tweede Wereldoorlog neutraal was en dat ‘die idioot met z’n kleine zwarte snorretje’ Adolf Hitler is.

Voor de kinderen van nu moet de context van het verhaal misschien worden uitgelegd. Bijvoorbeeld dat Zweden in de Tweede Wereldoorlog neutraal was en dat ‘die idioot met z’n kleine zwarte snorretje’ Adolf Hitler is.
Het stevige compacte boekje is rijk geïllustreerd met het werk van Ida Björs. Haar tekeningen nemen de lezer terug in de tijd waar jongens nog een spencer dragen en Frank Sinatra de mode inspireerde.
Liefde is niet voor lafaards is een prachtig geschreven hartverwarmende kerstvertelling.
Liefde is niet voor lafaards
Ulf Stark (vertaald door Edward van de Vendel) met illustraties van Ida Björs

Liefde is niet voor lafaards is een prachtig geschreven hartverwarmende kerstvertelling.
Liefde is niet voor lafaards
Ulf Stark (vertaald door Edward van de Vendel) met illustraties van Ida Björs
Querido, 2018 €16,99

Kan Dr. Proktor Kerstmis redden? - Jo Nesbø

Uitvinder Dr. Proktor, zijn vriendin Juliette en de buurkinderen Bulle en Lise zitten gezellig aan de rijstepap als bekend wordt dat de koning het kerstfeest heeft verkocht aan meneer Thrane, eigenaar van een warenhuis. Alleen mensen die minstens tienduizend kronen (ongeveer 1000 euro) uitgeven in Thranes warenhuis mogen kerstliedjes zingen, kersteten eten, zich als kerstman verkleden, kerstdiensten houden en ‘prettig kerstfeest’ zeggen. Een speciale kerstpolitie ziet toe op de handhaving van de regels.
Lise en Bulle vinden dit maar niets en willen actie ondernemen. Er moet toch wat aan te doen zijn, zeker als je beste vriend de beroemde uitvinder Dr. Proktor is die de kerstman zelfs persoonlijk kent. Maar het blijk toch een moeilijke opgave om het kerstfeest te redden: de kerstman heeft er geen zin meer in, de rendieren kunnen niet meer vliegen en zomaar zelf voor kerstman spelen is een enorme klus.
Kan Dr. Proktor Kerstmis redden is het vijfde deel in de Dr.Proktor-serie en heeft alles wat van een Dr. Proktorboek verwacht mag worden. Het is een avontuurlijk verhaal waarin veel gebeurd. De hoofdpersonages zijn vertrouwd: de kleine moedige Bulle die nog steeds dol is op trompetspelen en cancandanseressen, de sociaal bewogen en slimme Lise, de meesteruitvinder Dr. Proktor, de gewetenloze Meneer Thrane en zijn even gewetenloze zoons, de domme en slappe koning en de altijd rijstepap kokende Juliette.
Het humorvolle verhaal wordt vlot verteld en zit vol wonderbaarlijke gebeurtenissen. Onder het verhaal ligt een serieuze boodschap, het boek is duidelijk een aanklacht tegen een Kerstmis waarin het vooral om cadeautjes draait en niet om naastenliefde en het kleine gebaar.
Lise en Bulle vinden dit maar niets en willen actie ondernemen. Er moet toch wat aan te doen zijn, zeker als je beste vriend de beroemde uitvinder Dr. Proktor is die de kerstman zelfs persoonlijk kent. Maar het blijk toch een moeilijke opgave om het kerstfeest te redden: de kerstman heeft er geen zin meer in, de rendieren kunnen niet meer vliegen en zomaar zelf voor kerstman spelen is een enorme klus.

Het humorvolle verhaal wordt vlot verteld en zit vol wonderbaarlijke gebeurtenissen. Onder het verhaal ligt een serieuze boodschap, het boek is duidelijk een aanklacht tegen een Kerstmis waarin het vooral om cadeautjes draait en niet om naastenliefde en het kleine gebaar.
Ook in dit vijfde boek van de serie is er alle ruimte voor de grappige en kleurrijke tekeningen van Georgien Overwater. Er zijn kleine tekeningen tussen de tekst geplaatst en er zijn ook paginavullende illustraties. Alle illustratie zijn in kleur. Overwaters stijl sluit goed aan bij de tekst, met zichtbaar plezier brengt ze de vrolijke humor in beeld.
Kan Dr. Proktor Kerstmis redden is een grappig boek met een serieuze ondertoon. Lekker om (voor) te lezen rond de feestdagen.
Kan Dr. Proktor Kerstmis redden?
Jo Nesbø (vertaald door Femke Muller) met illustraties van Georgien Overwater
Lemniscaat, 2018 € 16,95
Andere boeken van Jo Nesbø op kinderboekenpraatjes:
Kerstmis met Boer Boris - Ted van Lieshout

Boer Boris ziet op de kalender dat het al snel Kerstmis wordt en hij gaat op pad met Sam en Berend om in het bos een geschikte kerstboom te zoeken. Het wordt (natuurlijk) een heel grote boom die niet door de deur past. Als iedereen op de boerderij, mensen en dieren, druk zijn met de kerstboom ontdekt een van de dieren dat er een varken is doodgegaan. De voorbereidingen voor het feest maken plaatst voor de begrafenis. Iedereen is verdrietig ‘Hoe kunnen we nu Kerstmis vieren, met zoveel verdriet’, vraagt Broer Berend zich af en hij pinkt een traantje weg. Boer Boris weet het wel hoe je Kerstmis kunt vieren ook al ben je verdrietig. Boris, Berend, Sam en de dieren betrekken hun dode vriend op hun manier bij het feest en zo lukt het om toch Kerstmis te vieren en daar plezier aan te beleven. Er wordt een vuurtje gemaakt, de boom wordt versierd en in de stal wacht een grote verrassing.
Het is bijzonder dat Ted van Lieshout en Philip Hopman ervoor kiezen zoiets groots als het sterven van een geliefde te verbinden aan het kerstfeest, maar heel fijn dat ze dit doen. Juist met Kerstmis laat het gemis van geliefden zich extra voelen en dan is het fijn om met het voorlezen van dit prentenboek dit bespreekbaar te kunnen maken.
Van Lieshout vertelt het verhaal op de inmiddels vertrouwde Boer Boris-toon met goed rijmende ritmische zinnen. Het is duidelijk dat dit verhaal sombere momenten heeft, maar het verhaal is zeker geen aaneenschakeling van verdriet. Ook als er iemand doodgaat kun je Kerstmis vieren en plezier hebben, al zal het wel anders zijn.
Zoals gebruikelijk in een Boer Boris-boek zijn tekst en beeld moeilijk te scheiden. De tekeningen van Philip Hopman zijn origineel, beweeglijk, grappig en het kleurgebruik is prachtig. Ze laten meer zien dan de tekst beschrijft, zowel in handelingen als in emoties. De illustraties zitten vol leuke details, zoals een bekend boek onder de bank, een muisje dat nooit ver weg is of een bijzondere kerstversiering. Hopman laat knap de emoties van de vele boerderijdieren zien, zowel het verdriet over de dood van het varken als het plezier wat het kerstfeest brengt.
Kerstmis met Boer Boris is een fijne aanvulling in de Boer Boris-serie. Het is een mooi verhaal waarin vreugde en verdriet naast elkaar mogen bestaan. Het boek nodigt uit om over het missen van een overledene te praten, maar het verhaal geeft kinderen ook ruimte om dat niet te doen.
Kerstmis met Boer Boris
Ted van Lieshout (tekst) en Philip Hopman (illustraties)
Gottmer, 2018 €12,99
Andere Boer Boris-boeken op kinderboekenpraatjes:
Boer Boris
Boer Boris gaat naar zee
Boer Boris wil geen feest
Boer Boris en de eieren

Kerstmis met Boer Boris is een fijne aanvulling in de Boer Boris-serie. Het is een mooi verhaal waarin vreugde en verdriet naast elkaar mogen bestaan. Het boek nodigt uit om over het missen van een overledene te praten, maar het verhaal geeft kinderen ook ruimte om dat niet te doen.
Kerstmis met Boer Boris
Ted van Lieshout (tekst) en Philip Hopman (illustraties)
Gottmer, 2018 €12,99
Andere Boer Boris-boeken op kinderboekenpraatjes:
Boer Boris
Boer Boris gaat naar zee
Boer Boris wil geen feest
Boer Boris en de eieren
Hoe de Gniep de kerst stal

Het verhaal neemt ons terug naar de Hunnen die we leerden kennen in het boek Horton hoort een Hun! Hunnen vieren uitgebreid Kerstmis met cadeaus, lekker eten en gezang.
Iets buiten Hunburg woont de Gniep en hij haat feesten, vooral Kerstmis:´Hij hield niet van snoep en van koek en van gember./ Hij haatte de kerst en hij haatte december./ Hoezo? Geen idee. Zat zijn hoofd ergens scheef/ of zaten zijn schoenen te strak om zijn wreef?/ Misschien had hij krampjes, misschien had hij pijn,/ misschien was zijn hart een paar maten te klein?/

Ook deze keer heeft Bette Westera weer een knappe vertaling van de oorspronkelijke tekst gemaakt. Het is wel wennen om de Grinch te zien veranderen in de Gniep. Dat is echter een noodzakelijke concessie, een Engels klinkend woord valt in de vertaling uit de toon.
Zoals in ieder boek van Dr. Seuss zijn de illustraties een feest: van de chagrijnige Gniep, de feestende Hunnen, het arme hondje met een gewei op zijn hoofd tot de enorme slee met gestolen waar.
Hoe de Gniep de Kerst stal is een prachtige aanvulling op de Seuss-collectie, een feest om voor te lezen en een feest om te bekijken.
Hoe de Gniep de kerst stal
Dr. Seuss (vertaald door Bette Westera)
Gottmer, 2012 € 12,95

Ander boeken van Dr. Seuss op kinderboekenpraatjes:
De dieren van de kerststal

De ezel en de os, eerder uitgegeven in 2001, is een verhaal van de Duitse kinderboekenschrijver Günter Spang (1926- 2011). Het verhaal begint in de stal waar de os en de ezel wonen. De os is een onvriendelijk dier en de ezel heeft het zwaar. Tot de nacht dat timmerman Jozef en zijn vrouw Maria de stal binnenstappen. De ezel weet niet waarom, maar hij voelt zich ineens heel blij. Als het kindje geboren wordt houdt de ezel het warm met zijn adem. De os is ook niet ongevoelig voor het wonder, hij verandert in een vriendelijk dier. Als de nacht komt dat Jozef en Maria naar Egypte moeten vluchten gaat de ezel mee. De os hoopt dat het dier snel zal terugkomen.
Het prentenboek is sfeervol geïllustreerd door Loek Koopmans. Hij gebruikt zachte in elkaar overlopende pasteltinten en tekent in een realistische stijl waarbij hij de gezichtsuitdrukkingen van zowel de dieren als de mensen goed getroffen zijn.


Op een winderige morgen horen Jozef en Maria dat ze naar Bethlehem moeten reizen. De ezel zal Maria dragen. Hij belooft de andere dieren dat hij goed op haar zal letten en hij krijgt daarbij hulp van een engel. Na een lange reis en een aantal opmerkelijke overnachtingen komen ze aan in Bethlehem. Daar krijgt Maria haar kindje in de stal. Maria´s kleine ezel waakt over de baby en zijn ouders:´Wat er ook zou gebeuren, hij zou hen altijd behoeden.´
Dit prentenboek beschrijft vooral de reis naar Bethlehem en een aantal wonderbaarlijke gebeurtenissen onderweg. De illustraties van de Franse Hélène Muller zijn, net als bij De ezel en de os, in zachte kleuren en in een realistische precieze stijl. Dieren en mensen zijn levensecht en aanprekend getekend in het oosterse landschap.
Beide prentenboeken zijn echte voorlees-en kijkboeken. Ze hebben veel tekst en zijn daarom niet geschikt voor de hele kleintjes, maar de illustraties in beide boeken zijn voor alle leeftijden.
De ezel en de os
Günter Spang (tekst, vertaler onbekend) en Loek Koopmans (illustraties)
De Vier Windstreken, 2016 €14,50
Maria´s kleine ezel
Gunhild Sehlin (tekst, vertaling Dora Kuenen) en Hélène Muller (illustraties)
Günter Spang (tekst, vertaler onbekend) en Loek Koopmans (illustraties)
De Vier Windstreken, 2016 €14,50
Maria´s kleine ezel
Gunhild Sehlin (tekst, vertaling Dora Kuenen) en Hélène Muller (illustraties)
Christofoor, 2016 € 13,95

| leeftijd 4+ | kerst |
Thomas en de kerstkarper - Rita Törnqvist-Verschuur

Thomas zoekt een mooie vis uit en noemt hem Peppo. Hij loopt voorzichtig naar opa´s huis en beschermt de vis tegen diverse belagers. Bij opa gaat de karper in de badkuip, Thomas zet er zijn bootje bij en Peppo mag de walvis zijn.
Als het moment aanbreekt dat alle kinderen in het hele land een uurtje buiten gaan spelen sloft Thomas het binnenplaatsje op. Zal het wel een leuke Kerstmis worden?
De inspiratie voor dit verhaal vonden Marit Törnqvist en haar moeder Rita Törnqvist-Verschuur in Praag dat ze bezochten tijdens de kerstperiode. Het is daar gebruikelijk vis te eten op kerstavond.
Marit Törnqvist studeerde in 1987 af met deze illustraties aan de kunstacademie. Marit is inmiddels uitgegroeid tot een van de succesvolste illustratoren in ons land. Ook in dit eerste prentenboek, dat eerder werd uitgegeven onder de titel De kerstkarper (Van Goor, 1989) zien we al haar talent om een sfeervol boek te maken. We zien Praag en zijn bewoners, de kerstmarkt en de binnenplaats bij opa´s huis. En we mogen ook binnen kijken naar de vis in de badkuip, de keuken, de kerstboom en het kerstmaal. Alles is prachtig van kleur en compositie.
Het verhaal wordt in veel woorden verteld, maar laat toch op een mooie manier een aantal dingen ongezegd. Vanaf het begin is duidelijk dat Thomas de vis niet wil opeten, maar hij spreekt het niet uit. Natuurlijk overleeft de vis kerstavond, maar Thomas heeft daarna nog een zware taak: de liefste wens van Peppo vervullen.
Thomas en de kerstkarper
Rita Törnqvist-Verschuur (tekst) en Marit Törnqvist (illustraties)

Het verhaal wordt in veel woorden verteld, maar laat toch op een mooie manier een aantal dingen ongezegd. Vanaf het begin is duidelijk dat Thomas de vis niet wil opeten, maar hij spreekt het niet uit. Natuurlijk overleeft de vis kerstavond, maar Thomas heeft daarna nog een zware taak: de liefste wens van Peppo vervullen.
Thomas en de kerstkarper
Rita Törnqvist-Verschuur (tekst) en Marit Törnqvist (illustraties)
Querido, 2016 € 14,99

1-10 of 26